بالغ شدن وانجام تکالیف شرعی

مقدمه

با بحث درباره تکلیف رسیدن وواجب شدن اعمال برانسان  که دین آنها را لازم دانسته که دین مقدس اسلام اهمیت فراوانی  برای آن قایل می باشد بدلیل اینکه موقعی که کودک ونوجوان به بلوغ می رسدوارد مرحله جدیدی وبالاتری از فهم وشعور وادارک  مسایل می شوند که اوخود را مسئو ل دانسته ودربرابرتکلیفی که براو واجب شده احساس مسئولیت می کند واز این رو می باشد که پروردگار عالم سن معینی را فاصله میان کودکی ومردانگی وزنانگی قرارداده وبا ورود به این دوران کلیه احکام شرعیه برکسانی که به سن بلوغ رسیده اندلازم می شود واززمانی که دختر وپسرعلامتهای بالغی درآنان نمایان می گرددو شرعا کلیه اعمال که برانسان بالغ لازم است مکلف می گردند

بلوغ چیست وچه زمانی انسان به سن بلوغ می رسد

بلوغ درلغت به معنی وصول ورسیدن است  ودراصطلاح فقهی به معنی پایان دوران کودکی آمده است وهمچنین درفقه وحقوق به معنای رسیدن انسان به مرحله ای ازرشدکه ملزم به رعایت قوانین شرعی وعرفی می باشندوبلوغ یکی ازشرایط عمومی الزام به تکالیف وبرخورداری ازبرخی حقوق بوده که اهلیت خوانده می شود

تکالیف شرعیه اعم از الامر ونواهی بوده که نظربه اینکه تکالیف شرعی بوده که دراصطلاع عامه مردم دواران بلوغ را دوران تکلیف می گویند.

علایم بلوغ ورسیدن به تکلیف

علائم بلوغ درپسران عبارتنداز1- روییدن موی خشن برروی شرمگاه واطراف آلت تناسلی.2- اختلام ویا ترواش منی.3- ورود به شانزده سالگی

علائم بلوغ دردختران عبارت است از:1- روئیدن موی خشن برروی شرمگاه واطراف آلت تناسلی.2-.دیدن خون حیض.3- ورود به ده سالگی.

 دختر وپسر باورود به دوران بلوغ شرعا مکلف به انجام کلیه تکالیف شرعیه اعم از الامر ونواهی بوده وواجبات شرعی ازقبیل نماز ،...برآنها واجب می گردد

روایات اسلامی عمر انسان رابه چندین مرحله تقسیم می نمائید مرحله اول عبارت است از تولد تاهفت سالگی ومرحله دوم از7سالگی تا14سالگی ومرحله سوم باورود کودک به پانزده سالگی آغاز می گردد که دراین سن است که کودک به تدریج باظاهرشدن علامتهای درجسم خودروبرو می گرددودرخود ودیگران احساس تحول در وضعیت روحی وجسمی او نمایان می گردددردین دوران است که کودک بااحتلام عملاازدوران کودکی خارج می شودووارد جوانی می شوداین دوران را اصطلاح فقهی بلوغ می نامند دختران با ورود به سن ده سالگی وظاهرشدن علائمی ازقبیل احتلام وحیض وغیره وارد بلوغ می شوندبنابر روایات ومتون فقه از لحظه ای که کودک بالغ می گردددر واقع شخصیت مستقل بوده که ازآن لحظه بالغ بوده که کارهای نیک وبدبرای آنان ثبت می گرددودرروز قیامت مورد مواخذه وبازپرسی قرار می گیرند

واجب شدن احکام بربالغین

 درکتابهای فقهی بالغین از احکام ویژه ای برخوردارهستندکه آن احکام عبارتنداز 1- کلیه واجبات شرعیه ازقبیل نماز،روزه،خمس،زکات برانسان بالغ واجب می باشد.2- فرد که بالغ باشد درمعاملات می تواندشرکت کند وقراردادامضاء نمایدلذا کودک حق تصرف دراموال ،حق خرید،فروش،قرض گرفتن،قرض دادن،ازدواج وطلاق ،اجاره،مضاربه ،مزارعه،مساقات ،ضامن شدن،حواله دادن وگرفتن ،کفالت و..را ندارد3- کلیه حدود شرعی بربالغ جاری می گردد نابالغ درصورت ارتکاب قتل ازحد معاف می باشد4- هرمسلمانی ملزم می باشدپسر خودرا پس ازتولد ختنه نمائیدواگر در سن طفولیت این امر به تاخیر افتاددرهنکام بلوغ باید ختنه گردد

قرآن وبلوغ

این موضوع باتعابیری درقرآن درسوره نورآیات 24،58 و59وسوره نسا آیات 4و6 وسوره انعام آیات 6 و152وبامترتب شدن آثاری برآن درسنت نبوی گسترش یافته است

با استناد به سه آیه صریح ازآیات کریمه واحکام محکم قرآنی به شرط حدوث احتلام  درپسران ووقوع حیض دردختران بلوغ را مسلم دانسته اند

آیه 6 سوره نسا ء می فرمائید(واتبلوا الیتامی حتی اذابلغواالنکاح )"یتیمان را بیازمایدتاهنگامی که به حد نکاح رسیدند  ودرآیه 58 سوره نور قرآن می فرمائید(والذین لم یبلغوا الحلم)"وآنان که به حد احتلام نرسیده اند وقرآن درآیه 59 سوره نورفرمایش دارد(واذا بلغ الاطفال منکم احلم)"وهر گاه اطفال شما به حد احتلام رسیده اند

آرا فقها درباره بالغ شدن

تعیین سن به عنوان یکی ازنشانه های بلوغ فقهای عامه باامامیه اختلاف دارندبسیاری ازفقهای عامه سن 15 و18 سال برای هردو جنس سن بلوغ شناخته اند شیخ طوسی درکتاب مسبوط حیض رانیز ازنشانه های بلوغ زن دانسته است  ودر عصر حاضر نیزفقهای شیعه درمورد سن بلوغ اختلاف نظر پیدا کرده اندوعده ای تعیین سن رابرای بلوغ درست نمی دانندزیرا آفاق ونژادهاوطبایع وقوه ضغف در قرب زمانی بلوغ تاثیر عمیق داردوباسن نمی توان آن راتعیین کرد

وازاین مقاله می توانیم درک کنیم که بلوغ درچه زمانی است وچه هنگامی احکام پروردگار بربالغین لازم وواجب می گردد وزمان تکلیف رسیدن کی است وباید چه کارهای را انجام دهیم وهمچنین می توان نتیجه گرفت که دراسلام چرا به سن تکلیف رسیدن افراد اهمیت دارد ودرچه موقعی فرد بالغ شده واحکام براو لازم وواجب می باشدوعلائم بلاغت کودک چه موقع بوده تا خود را آماده اجرای احکام نمائیدوآیا سن معینی دارد ویا علامتی بوده که مشخص می گردد که اوبه بلوغ رسیده وباید واجبات را انجام دهد.

فهرست منابع

1--صدر حاجی سیدجوادی : دایره المعارف تشیع ،تهران ،نشرشهید سعید محبی،1375.

2-موسوی بجنوردی،محمدکاظم : دابره المعارف بزرگ اسلامی ،تهران، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی،1379.

تهیه وتنظیم

سید ناصرمیربلوکی

 نوشته شده توسط سید محمد علی سید رضایی در چهارشنبه 86/9/14 و ساعت 3:33 عصر | نظرات دیگران()